آموزش الکترونیکی یا یادگیری الکترونیکی (به انگلیسی: Electronic Learning) شیوه‌ای برای طراحی، تدوین، ارائه دوره های انلاین و ارزشیابی آموزش است که از قابلیت‌ها و امکانات الکترونیکی برای کمک به یادگیری بهره میگیرد.
آموزش الکترونیک روش آموزشی است که از زمان پیدایش اینترنت و گسترش فناوری و استفاده از قابلیت‌های آن ایجاد گردیده‌است و در حقیقت تکامل یافته شیوهٔ آموزش از راه دور و برطرف‌کنندهٔ نیاز انسان‌های کاوشگر و خواهان یادگیری است، خصوصاً اینکه این روش وابستگی به زمان و مکان را کم می کند.
کو و راسن (۲۰۰۴) تعریف ساده‌ای از تدریس دوره آنلاین ارائه کرده‌اند: «تدریس آنلاین به معنای ارائهٔ کل درس یا بخشی از آن از طریق اینترنت است».
مدرس آنلاین موفق کسی است که دستیابی دانشجویان به اهداف یادگیری را با متعهد ساختن و توانمند کردن آن‌ها در یادگیری مادام‌العمر تسهیل و ترغیب می‌کند. اصطلاحات «درگیر ساختن» و «توانمند کردن» و «یادگیری مادام‌العمر» وارد واژه‌های تخصصی تعلیم و تربیت شده‌اند و کاربرد زیادی دارند.
کنراد و دونالسون (۲۰۰۴) برای درگیر کردن دانشجویان در یک دورهٔ آنلاین چهار مرحله را برشمردند:
۱. تازه‌وارد: در این مرحله مدرس به مثابهٔ یک مذاکره‌کنندهٔ اجتماعی است.
۲. یاری‌دهنده: در این مرحله مدرس به مثابهٔ مهندس پی‌ریزی است.
۳. همکار: در این مرحله مدرس نقش تسهیل‌کننده را دارد.
۴. آغازگر/شریک: در این مرحله مدرس نقش یک عضو جامعه/چالشگر را دارد.
یادگیرى شخصى:
در این دسته، فرد رشته ی مورد علاقه ی خود ً را انتخاب مى کند و در محیط اطراف خود مخصوصا اینترنت، به دنبال اطلاعات مرتبط با آن مى گردد و در آن زمینه تحقیق مى کند، سپس سؤالات خود را از اساتید آن رشته به صورت offline مى پرسد
یادگیرى جمعى:
در این دسته شرایطى براى افراد مهیا مى شود تا با یکدیگر و اساتید خود ارتباط برقرار کنند. از جمله این ابزار Forum و chat ً و غیره است. در این روش معمولا زمان شروع و خاتمه ی دوره ی آموزشى و امتحانات براى همه ی آن گروه یکسان است.
دوره های انلاین:
در این دسته، شرایط کاملا مانند کلاس درس است و حتى در بعضى از موارد در کلاس هاى فیزیکى برگزار مى شود. در این جا از ویدئو کنفرانس و به جاى تخته سیاه از یک ویدئو پروژکتور استفاده مى شود.
گاهى از اوقات براى هر فرد یک کامپیوتر در نظر گرفته مى شود و ارتباط ویدئویى از طریق صفحه ی نمایشگر و دوربین یا وب کم خواهد بود و هر کسى مى تواند از طریق کامپیوتر با ً استاد ارتباط برقرار کند.
این روش مخصوصا براى برگزارى کلاس هایى که استاد مربوط به آن درس به تعداد کافى موجود نیست و امکان جابجایى اساتید هم وجود ندارد، مفید مى باشد؛ به ویژه براى دانشگاه ها. شاخه اى از این دسته در پزشکى از راه دور نیز استفاده مى شود.
پیاده‌سازی دوره‌های آموزش الکترونیکی در ایران
در ایران دانشگاه‌های مختلفی دوره‌های انلاین اموزشی را پیاده‌سازی کرده‌اند. سهرابی و همکاران در مقالهٔ سال ۲۰۱۹ خود سیر تکامل این دوره‌ها را در دانشگاه تهران بررسی کرده‌اند.
آموزش مجازی یا virtual learning و یا به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی e-learning بر بستر اینترنت از راه دور امکان‌پذیر است. یکی از انواع آموزش مجازی و بی شک برترین نوع آموزش مجازی است که طی آن استاد و دانشجو در یک زمان مشخص وارد کلاس مجازی شده ودر یک محیط مجازی با یکدیگر در تعامل قرار میگیرند.
در آموزش مجازی آنلاین مدرس می تواند با ارائه فایل های پی دی اف و اسلایدهای پاورپوینت و صدا و تصویر خود مباحث آموزشی مورد نظر را با دانشجویان در میان بگذارد. اشتراک گذاری دسکتاپ کامپیوتر مدرس و نمایش محیط نرم افزارهای مختلف به صورت زنده به فراگیران ، امکان آموزش عملی موضوعات مختلف همچون کار با انواع نرم افزارها را ایجاد می کند.
آموزش آنلاین، یادگیری برنامه ریزی شده ای است که در آن معمولاً یادگیری و آموزش در محیط های جدا از هم صورت می گیرند. به همین دلیل آموزش آنلاین، به تکنولوژی های ارتباطی و نهادی برای طراحی و برنامه ریزی آموزش نیازمند است.یادگیری آنلاین فقط بر روی نیاز های یاد گیرنده برای رابطه با مدرس تمرکز می کند، درحالی که آموزش آنلاین باید شامل دو طرف ارتباط، یعنی مدرس و یاد گیرنده باشد.
کلاس آنلاین یا سامانه اموزش مجازی یک محیط آموزش و یادگیری است که در آن به شرکت کننده ها آموزش از راه دور ارائه می شود و آن ها می توانند تنها در یک سیستم اینترنتی باهم ارتباط برقرار کنند، تعامل داشته باشند، سخنرانی ها و ارائه ها را مشاهده کنند و در مورد آن بحث کنند و با کار گروهی با منابع آموزشی درگیر شوند.
این محیط اغلب با یک سیستم وب کنفرانس کار می کند که به چندین کاربر اجازه می دهد که در زمان مشابهی به اینترنت متصل شوند که به کاربران اجازه می دهد که از هر نقطه ای که هستند در کلاس آنلاین شرکت کنند.
کلاس مجازی:
کلاس مجازی در حقیقت یک فضای مجازی است که استاد و دانشجویان در ساعات مشخصی باید در آن حضور داشته باشند. تدریس مباحث مورد نظر در این فضا صورت میگیرد و دانشجویان می توانند سوالات و مشکلات خود را در این فضا مطرح کنند و با استاد و باقی دانشجویان به بحث و تبادل اطلاعات بپردازند.
استاد مجازی:
در آموزش مجازی آنلاین استادان به صورت فیزیکی وجود ندارند ولی بصورت به صورت آنلاین پاسخ گوی کاربران و دانشجویان هستند و با تهیه فایل آموزشی تدریس مباحث آموزشی را به عهده دارند.
دانشجویان مجازی:
دانشجوی مجازی فردی است که بدون حضور فیزیکی در کلاس های درس تحصیل می کند و باید با طرز کار با سیستم های کامپیوتری و همچنین اینترنت و سایت های اینترنتی آشنا باشد.
آزمون های مجازی:
آزمون های آنلاین به این صورت هستند که دانشجویان در ساعت معین و مدت زمان معین در یک آزمون شرکت کرده و کلیه مباحثی را که در دانشگاه های مجازی مطالعه کردند را مورد آزمایش قرار خواهند داد.
کنولوژی های مدرن و جدید، کم کم جایگاهشان را در زندگی انسان امروز پیدا کرده اند. دنیای امروز دیگر بدون استفاده از این وسایل مدرن مانند گوشی های تلفن همراه، رایانه ها و اینترنت وهمچنین دوره های اموزشی انلاین ممکن نیست.
همه چیز به سمت مکانیزه و هوشمندتر شدن حرکت می کند و کم کم برای هر نیاز و مشکلی، یک محصول تکنولوژیک خلق شده است. اینترنت و فضای مجازی هم در این پیشرفت روز افزون بی تاثیر نیستند. تاثیری که باعث شده است که کاربران زیادی برای جستجوی کسب و کارهای مختلف، خرید کردن، برقراری ارتباط، کسب دانش و یادگیری از اینترنت استفاده کنند.
آموزش مجازی یا virtual learning و یا به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی e-learning بر بستر اینترنت از راه دور امکان‌پذیر است. یکی از انواع آموزش مجازی و بی شک برترین نوع آموزش مجازی است که طی آن استاد و دانشجو در یک زمان مشخص وارد کلاس مجازی شده ودر یک محیط مجازی با یکدیگر در تعامل قرار میگیرند.
در آموزش مجازی آنلاین مدرس می تواند با ارائه فایل های پی دی اف و اسلایدهای پاورپوینت و صدا و تصویر خود مباحث آموزشی مورد نظر را با دانشجویان در میان بگذارد. اشتراک گذاری دسکتاپ کامپیوتر مدرس و نمایش محیط نرم افزارهای مختلف به صورت زنده به فراگیران ، امکان آموزش عملی موضوعات مختلف همچون کار با انواع نرم افزارها را ایجاد می کند.
آموزش آنلاین، یادگیری برنامه ریزی شده ای است که در آن معمولاً یادگیری و آموزش در محیط های جدا از هم صورت می گیرند. به همین دلیل آموزش آنلاین، به تکنولوژی های ارتباطی و نهادی برای طراحی و برنامه ریزی آموزش نیازمند است.
برای تحصیل در یک آموزشگاه آنلاین یا شرکت در یک دوره آنلاین، نیازی نیست که حتماً مسافتی طولانی را طی کنیم. در مورد دانشگاه آنلاین و مجازی هم این موضوع بیشتر تاثیر دارد. هزینه های سرسام آور زندگی در یک شهر غریب یا هزینه های روانی دوری از خانه و خانواده، می تواند هر کسی را منصرف کند.
همه این ها را باید به هزینه های تحصیل در یک آموزشگاه یا دانشگاه اضافه کنید تا متوجه بشویم که چه فشاری را از نظر مالی و روانی باید تحمل کنیم تا یک مدرک دانشگاهی بگیریم. آموزشگاه آنلاین به ما کمک می کند که فاصله های فیزیکی را حذف کنیم و از هر جای کشور یا دنیا، یک دوره آموزشی را به صورت آنلاین بگذرانیم.
مسئله بعدی در مورد آموزش انلاین که حل شده است، مشکل انتظار تا شروع دوره است. خیلی از دوره های آموزشی انلاین، در یک بازه زمانی مشخص و از قبل تعیین شده برگزار می شوند.
بنابراین انتظار کشیدن تا شروع دوره باعث می شود که یا فراموش کنیم که در دوره جدید ثبت نام کنیم، یا در هنگام شروع دوره جدید، زمان های خالی مان تغییر کند. همه اینها، مشکلات زمانی اموزش سنتی هستند.
بهترین آموزشگاه های آینده، آموزشگاه هایی هستند که می توانند فاصله های فیزیکی و زمانی را حذف کنند تا هر کسی از هر مکان و زمانی، بتواند یک دوره آنلاین را بگذراند. اگر تا قبل از این، صرفاً یک مطلب آموزشی به صورت ویدیویی یا تصویری یا متنی روی اینترنت پیدا می شد، امروز این مسئله فراتر هم رفته است.