دوره انلاین

آموزش الکترونیکی یا یادگیری الکترونیکی (به انگلیسی: Electronic Learning) شیوه‌ای برای طراحی، تدوین، ارائه دوره های انلاین و ارزشیابی آموزش است که از قابلیت‌ها و امکانات الکترونیکی برای کمک به یادگیری بهره می‌گیرد.

آموزش الکترونیک روش آموزشی است که از زمان پیدایش اینترنت و گسترش فناوری و استفاده از قابلیت‌های آن ایجاد گردیده‌است و در حقیقت تکامل یافته شیوهٔ آموزش از راه دور و برطرف‌کنندهٔ نیاز انسان‌های کاوشگر و خواهان یادگیری است، خصوصاً اینکه این روش وابستگی به زمان و مکان را کم می کند.

تعریف‌های دوره آنلاین

کو و راسن (۲۰۰۴) تعریف ساده‌ای از تدریس دوره آنلاین ارائه کرده‌اند: «تدریس آنلاین به معنای ارائهٔ کل درس یا بخشی از آن از طریق اینترنت است».

مدرس آنلاین موفق کسی است که دستیابی دانشجویان به اهداف یادگیری را با متعهد ساختن و توانمند کردن آن‌ها در یادگیری مادام‌العمر تسهیل و ترغیب می‌کند. اصطلاحات «درگیر ساختن» و «توانمند کردن» و «یادگیری مادام‌العمر» وارد واژه‌های تخصصی تعلیم و تربیت شده‌اند و کاربرد زیادی دارند.

کنراد و دونالسون (۲۰۰۴) برای درگیر کردن دانشجویان در یک دورهٔ آنلاین چهار مرحله را برشمردند:

۱. تازه‌وارد: در این مرحله مدرس به مثابهٔ یک مذاکره‌کنندهٔ اجتماعی است.

۲. یاری‌دهنده: در این مرحله مدرس به مثابهٔ مهندس پی‌ریزی است.

۳. همکار: در این مرحله مدرس نقش تسهیل‌کننده را دارد.

۴. آغازگر/شریک: در این مرحله مدرس نقش یک عضو جامعه/چالشگر را دارد.

دسته بندى انواع دوره های انلاین

 یادگیرى شخصى:

در این دسته، فرد رشته ی مورد علاقه ی خود ً را انتخاب مى کند و در محیط اطراف خود مخصوصا اینترنت، به دنبال اطلاعات مرتبط با آن مى گردد و در آن زمینه تحقیق مى کند، سپس سؤالات خود را از اساتید آن رشته به صورت offline مى پرسد

یادگیرى جمعى:

در این دسته شرایطى براى افراد مهیا مى شود تا با یکدیگر و اساتید خود ارتباط برقرار کنند. از جمله این ابزار Forum و chat ً و غیره است. در این روش معمولا زمان شروع و خاتمه ی دوره ی آموزشى و امتحانات براى همه ی آن گروه یکسان است.

دوره های انلاین:

در این دسته، شرایط کاملا مانند کلاس درس است و حتى در بعضى از موارد در کلاس هاى فیزیکى برگزار مى شود. در این جا از ویدئو کنفرانس و به جاى تخته سیاه از یک ویدئو پروژکتور استفاده مى شود.

گاهى از اوقات براى هر فرد یک کامپیوتر در نظر گرفته مى شود و ارتباط ویدئویى از طریق صفحه ی نمایشگر و دوربین یا وب کم خواهد بود و هر کسى مى تواند از طریق کامپیوتر با ً استاد ارتباط برقرار کند.

این روش مخصوصا براى برگزارى کلاس هایى که استاد مربوط به آن درس به تعداد کافى موجود نیست و امکان جابجایى اساتید هم وجود ندارد، مفید مى باشد؛ به ویژه براى دانشگاه ها. شاخه اى از این دسته در پزشکى از راه دور نیز استفاده مى شود.

پیاده‌سازی دوره‌های آموزش الکترونیکی در ایران

در ایران دانشگاه‌های مختلفی دوره‌های انلاین اموزشی را پیاده‌سازی کرده‌اند. سهرابی و همکاران در مقالهٔ سال ۲۰۱۹ خود سیر تکامل این دوره‌ها را در دانشگاه تهران بررسی کرده‌اند.